| |
Afgelopen jaar heeft Rijkswaterstaat groot onderhoud uitgevoerd op
een aantal delen van de dijk van het voormalige eiland Marken. Omdat
de ringslang in deze dijken overwintert heeft de gehele operatie
plaatsgevonden in nauw overleg met ringslangdeskundigen. Hierdoor
kon de noodzakelijke dijkverbetering zonder schade voor deze
beschermde diersoort doorgang vinden.
Overwinteren tussen het puin
Al tientallen jaren is bekend dat ringslangen in groten getale
overwinteren in de dijken van het Markermeer, maar tot voor kort
wisten we niet precies welke omstandigheden de ringslangen voor hun
verblijven opzoeken. Tijdens een inspectie van de dijken kwamen we
er achter dat op die plekken waar ringslangen overwinteren de dijken
bestaan uit grof puin dat direct onder de zetsteen van basalt ligt.
De gaten en kieren in deze puinlaag blijken ideaal voor
overwintering.
Tijdens het onderhoud zijn deze ‘natuurlijke’ overwinteringsplekken
nagenoeg onaangetast gelaten, hier is slechts het basalt opnieuw
gezet. Op vijf andere plekken zijn aanvullende
overwinteringsmogelijkheden gecreëerd door het aanbrengen van een
dikke laag grove breuksteen onder de deksteen. De kieren en gaten
tussen de zetsteen op de dijk zijn open gebleven en niet opgevuld
met split of grind (wat wél gebruikelijk is). Hierdoor blijft de
puinlaag bereikbaar voor de slangen. Bovendien vormen deze gaten en
kieren ook een schuilplek voor andere dieren, zoals muizen en
amfibieën.
Experimentele putten
Behalve de twee hierboven genoemde overwinteringsmogelijkheden is er
nog een derde overwinteringsplek geschapen: de overwinteringsput
(zie hieronder). Op Marken zijn recent vier van dergelijke putten in
de dijk aangebracht. Deze putten zijn voorzien van sensoren die de
temperatuur en de luchtvochtigheid meten. Komende winters worden
deze nieuwe verblijven geïnspecteerd op het gebruik door
ringslangen.
Als de overwinteringsput effectief blijkt, kunnen de verblijven
worden ingezet bij de geplande grootschalige dijkverbetering van de
Omringkade Marken. Resultaten uit de monitoring van de kunstmatige
winterverblijven worden mogelijk ook gebruikt bij de aanstaande
dijkverbeteringen door Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
langs de westelijke IJmeer- en Markermeerkust, waar de dijken tot
aan Monnickendam vele ringslangen herbergen.
Tekst: Ingo Janssen, Stichting
RAVON
|
|
De experimentele overwinterteringsput is toegankelijk via een nauwe
sleuf die kan worden afgeschermd met een metalen klep zodat net
ontwaakte ringslangen niet direct open en bloot op een kale dijk komen
