Voorbereiding

In september 2004 vergaderd de Werkgroep Koninginnedag Monnickendam om de festiviteiten rond Koninginnedag en 5 mei in 2005 succesvol te laten plaatsvinden. En als één van de coördinatoren kom ik voorzichtig met het voorstel om in het kader van 60 jaar na dato het bevrijdingsvuur op te halen in Wageningen. Enkele vergaderingen later is er al behoorlijk wat voorwerk verricht:

• animo bij de deelnemers polsen
• sponsoren werven
• vrijwilligers zoeken
• draaiboek opstellen
• budget vaststellen

Het plan krijgt groen licht en de organisatie kan van start gaan.

 Medewerking

Er zijn binnen de Atletiek Vereniging Monnickendam loopsters benaderd of ze aan het vuurhalen willen meedoen. Tien jaar geleden heeft AVM ook meegewerkt aan dit evenement en het enthousiasme onder de leden was groot gezien het succes van de vorige keer. De motorrijders in mijn familie zagen het begeleiden van de loopsters van Wageningen tot Monnickendam als een leuk avontuur zodat we zonder problemen vijf vrijwilligers geronseld hadden. Mart Leek stelde een bus beschikbaar met een chauffeur. Verder was Bert Bakker bereid met een auto de loopsters van de bus naar de wisselplekken te rijden. De logistieke organisatie verliep dus vlot.

 De werkgroep nam de kosten van inschrijving, de T shirts en de rest van de bijkomende organisatorische kosten voor haar rekening. Als vaste sponsor van atletiek vereniging werd door Kees Gutter broodjes en krentenbollen gegeven en Dick Schaap sponsorde het verse fruit voor onderweg. De gebroeders Spronk zorgden voor het beleg en de kantine van sporthal ’t Spil stelde sportdrank beschikbaar.  De burgemeester wilde het vuur op 5 mei graag in ontvangst nemen bij het monument. Cees Witte en Sijbrand Fortuin hebben allebei diverse legervoertuigen uit de tweede wereldoorlog in hun bezit en wilden de laatste etappe van het traject in stijl begeleiden.

Anneke Sanders, Maaike Stam, Louise Vermeer, Maudy Wijnholds, Marian Witte, Carla Straatman, Grietje Vogel, Adriana Stam, Annelies Fortuin, Marianne Dekker, Els Bloem, Trijntje van Altena, Petra Tol, Martine Verwijk, Riet Hoogeveen, Adrie Visser, Ada Peters, Wil Bakels, Mieke Meekel, Lisa Springer en trainster Henny Gerritsen

De nacht van Wageningen

Op 4 mei na de dodenherdenking en de groepsfoto stappen we met 20 dames en een begeleidster in een Amerikaanse schoolbus naar Wageningen. Helaas waren Jola, Ineke, Carla, Annelies en twee Marijkes tijdens de voorbereidingen afgevallen. Als we de Broeker Alpen passeren wordt de koffie al ingeschonken. De bekertjes gaan niet te vol want achter in de bus lijkt het wel of je in een kermisattractie zit. Koekje bij?

Ontvangst

In Wageningen worden we ontvangen in het Wiskunde gebouw van de Universiteit. Het idee dat de ploegen die van ver kwamen ook het eerst vertrokken bleek niet uitvoerbaar te zijn. Met de wetenschap dat wij één van de 215 ploegen waren en dat we een krap schema hebben, lopen we om 22.45 al naar het 5 mei plein. Er is daar met dranghekken een soort fuik opgesteld waarin alle deelnemers wachten totdat het vuur wordt overhandigd. Er is op dat moment een hele ceremonie aan de gang maar doordat het scherm en de geluidsinstallatie niet naar onze kant is opgesteld missen we dat helemaal. Wel komen er steeds meer deelnemers in de fuik die vanachter gaan duwen. De ruimte om ons heen wordt steeds krapper.

Niet alleen lopend maar ook fietsend en skeelerend wordt het vuur naar de woonplaats teruggebracht. Een Haarlemse ploeg roeit zelfs naar huis. Leuk detail is dat de afstand die deze nacht wordt afgelegd, de helft van de wereldomtrek bedraagt.

Gevecht tussen een monnik en een gans

Grietje staat vrij vooraan en onze ‘ouwe monnik’ (de vlag van Monnickendam) raakt slaags met de eend (nee, gans!) van Goes. De 80 deelnemers uit Zeeland verveelden zich ook. Maar veel eerder dan de organisatie gezegd had staat we op het plein. Anneke neemt het vuur in ontvangst en een spreekster vraagt ondertussen aan Els waar we vandaan komen. Om 00.40 uur rennen we met het vuur en de vlag van Monnickendam het afgezette parcours af terwijl we door de inwoners van Wageningen toegejuicht worden. Het zal wel een gek gezicht zijn: we hebben allemaal onze eigen jas aan, Annelies zelfs een nette driekwartsjas over haar trainingsbroek. Sommige hebben ook nog een rugtasje mee of een plastik tasje in hun hand. Een flodderige optocht dus.

Nu begint het echt

Louise en Riet gaan op zoek naar Bert, de chauffeur van de auto. Hij was gelukkig op tijd uit Marken vertrokken. De rest van de loopsters gaan met de fakkel terug naar het meldpunt waar onze chauffeur in de bus zit te dommelen. En ik ga de donkere nacht in richting de Grebbeberg. Helemaal in mijn eentje, waar zijn al die drommen lopers nou? De motoren zijn om 1.30 uur aanwezig onder aan de Grebbeberg. Ik had gedacht dat het zo druk zou zijn zodat de motoren het eerste stuk niet naast mij zouden kunnen rijden. Foute inschatting… Vaart gemaakt en aangehaakt bij groepjes lopers. Deze bestaat uit 60 mannen uit Leerdam, die door de wethouders en de burgemeester per fiets begeleidt worden. Deze groep loopt wel erg langzaam dus: BAAN! De tweede groep is nog groter en langzamer: de tachtig vrienden uit Goes. De Grebbeberg nadert en met een sprintje heb ik mijn 5 kilometer achter de rug en gaat Louise van start.

Ereveld op de Grebbeberg

Louise loopt met een uitgerekt lint van de Goesenaarse lopers als een speer naar boven. En daarna lost ze met gemak alle lopers uit Zeeland. De motoren zijn nog onderweg dus de auto blijft bij haar in de buurt. Het wisselpunt is even onduidelijk maar na Rhenen gaat Riet rennen. Gelukkig zijn de motoren ondertussen gearriveerd. De bus is echter nergens te bekennen. Bert rijdt met de auto terug om de volgende twee loopsters op te halen. De bus kan een aantal busjes niet passeren die op de weg rijden in het tempo van de lopers. Dat schiet natuurlijk niet op!

Langere afstanden

Petra en Marian lopen meer dan vijf kilometer omdat in het begin niet de juiste kilometers in het systeem staan. Beide dames liepen bijzonder snel in het donker met de motor achter hen aan. De bus was ondertussen aangehaakt. Grietje en Marijke zijn de volgende loopsters die bebouwde kom en stikdonkere bossen afwisselen. Als Martine klaar is met lopen zijn we weer op schema. Daarna kan iedereen zijn route lopen zoals het eerder vastgesteld was. Maaike loopt vlot door de Bilt en Groenekan. Het is nog steeds vrij donker maar in het oosten begint het te gloren als Ada gaat lopen. Ze is die ochtend thuis gevallen en heeft haar enkel bezeerd. Tijdens het lopen is dat niet te zien. De motoren, auto en bus wachten iedere keer op het wisselpunt en dat is een drukte van belang. Tegen de ochtend krijgen de motorrijders het een beetje koud. Koffie, thee, koek en allerlei snoepwerk wordt tijdens een stop verwerkt. In de bus is het een beetje stil geworden. Sommige hebben op de smalle banken een prettige positie gevonden en zijn in slaap gevallen.

De tweede helft

Adrie heeft een behoorlijke afstand voor de boeg. Ze loopt van Hollandse Rading tot in Hilversum. Daarna start Carla die de hele lintbebouwing van ’s Graveland afloopt. Omdat het nog zo rustig is loopt ze lekker langs de weg. Maudi neemt het over en gaat richting Weesp. Trijntje heeft de mazzel dat de brug na Weesp in haar traject zit: ‘een kuitenbijter’ zei ze. Els lost haar af en loopt tot voor Diemen. Het is ondertussen helemaal licht en het verkeer is een stuk drukker geworden. De bus kan niet overal meer stoppen en de laatste lopers worden per auto te vervoerd. Wil loopt met een hoog tempo richting Diemen en daarna passeert Mieke de Schellingwouder bruggen. Annelies loopt door Amsterdam Noord en Petra neemt het laatste stuk voor haar rekening omdat we op tijd uit Broek zouden moeten vertrekken.

Broek in Waterland

De bus is ondertussen via de grote weg naar Broek in Waterland gereden. Onze chauffeur heeft deze dag nog een ritje dus hoe eerder hij klaar was hoe beter. In Broek worden we om 9.00 uur hartelijk ontvangen door Marieke Maars, de zuster van Annelies. Onze spullen worden vanuit de bus in de feesttent gezet en daarna in de legervoertuigen van Cees Witte. Om 9.45 uur arriveert Petra en worden we voltallig door de fotograaf van het Witte Weekblad (voorheen het Gezinsblad) op de foto gezet. Arjan Ouwehand arriveerde met een collega politieagent en instrueerde de motorrijders. We zouden om 10.00 uur uit Broek vertrekken. Als de loopsters in tenue, de zes voertuigen uit WOII, de motorrijders en de politie opgesteld staan vraagt Arjan waar dat vuur nou is. Nou dat vlammetje is in de stormlantaren in de GMC. De fakkel gaat pas in Monnickendam aan… Het lijkt alsof hij zich een beetje genomen voelt. Het heet toch vuurhalen?

Glorieus

De stoet vertrekt uit Broek. We lopen in een dribbelpas via de N247 achter de politieauto aan. Dit is voor alle deelnemers ons ‘finest hour’. De motorrijders mogen zich als motoragenten gedragen. Het verkeer wordt tegengehouden door de motor dwars op de weg te zetten en met het bekende handgebaar het verkeer tot stoppen te dwingen. Ze doen dit met verve en verrassend kwiek na een lange nacht van begeleiden. De legervoertuigen zijn volgepakt met onze spullen en rijden in stijl achter ons aan.

Het is voor ons als loopsters een grandioos gevoel om zo over de weg naar Monnickendam te lopen. Tegenliggers worden gemaand langzaam te rijden en ze toeteren, zwaaien en roepen ons toe. Dat geeft ons allemaal een koninklijk gevoel… Het maakt ook dat enkele van ons van enthousiasme steeds harder gaan lopen. Anneke zei, geheel tegen haar natuur in niet veel onderweg. Alleen als het tempo werkelijk Olympische vormen aanneemt laat zij zich horen. Er ontstaat een heel lange file achter ons. Dus bij de eerste afslag in Monnickendam gaan we naar rechts zodat de auto’s achter ons erlangs kunnen. We lopen rechtuit de weg weer op en bij de afslag Monnickendam Noord worden we opgewacht door het fanfarecorps Olympia/Con Brio. De fakkel wordt eindelijk ontstoken en met de muziek voorop lopen we door het Noordeinde en de Kerkstraat naar het Zarken. Overal staan mensen die ons vrolijk toezwaaien.

Vuur ontstoken

Bij het monument wachten ongeveer 150 toeschouwers en burgemeester Jongmans ons op. Anneke overhandigd het vuur aan de burgemeester en nadat de vlam is aangestoken spreekt hij ons toe over oorlog en vrijheid. Ik lees een stukje voor uit de brieven die mijn oma Stam tijdens en vlak na de oorlog heeft geschreven over de gebeurtenissen die plaats hadden gevonden. Daarna wordt het lied van The Lau ‘in vrijheid’ afgespeeld. Olympia/Con Brio speelt nog een mars en het officiële gedeelte is klaar. Het is een raar gevoel dat alles wat geregeld is ook daadwerkelijk gebeurde.

Marken

Enkele meisjes van de voetbalvereniging Marken gaan nu op pad om het vuur naar Marken te brengen en Grietje, Trijntje en Adrie lopen elk een gedeelte mee. De drie legervoertuigen van Cees Witte rijdt mee, maar helaas heeft er eentje pech. De meisjes zijn fris en hebben de hele nacht lekker geslapen. Dus het tempo ligt hoog voor diegene die al vanaf gisteravond in de weer zijn. Gelukkig is het droog en een bestuurslid van de AVM fietst er met zijn vrouw vrolijk achteraan.

Nelleke Remmers, Brenda Vogel, Marlies Uithuisje, Selina Commandeur, Shanna Kaars, Aaltje Teerhuis en Judith Boes steken onder het toezicht van de vier loopsters van AVM de brand in de vuurkorf op het sportcomplex van SV Marken.

Unieke gebeurtenis

Het is behoorlijk veel werk geweest om dit sportieve evenement te organiseren. Het informeren, organiseren, coördineren en het bewaken van het budget heeft veel tijd en energie gekost. Toch is het allemaal meer dan de moeite waard geweest. Het is was een unieke gebeurtenis die we voor geen goud had willen missen.

Adriana Stam

Rozewerf 8-9

1156 CX  Marken