Ontwerp dijkversterking Marken loopt wederom vertraging op

In ons rondschrijven van juli 2017 stond aangegeven dat Rijkswaterstaat (RWS) naar verwachting maandag 30 oktober 2017 de definitieve resultaten van het ontwerp van de dijkversterking Marken in dorpshuis 'Het Trefpunt' presenteert. Dit gaat vanwege het moeten toepassen van nieuwe berekeningsmethoden bij nader inzien niet lukken. Door die landelijk voorgeschreven nieuwe methoden zullen de tot nu toe aangenomen ontwerpuitgangspunten mogelijk moeten worden aangepast. Daardoor zal de hoogte en breedte van de berm van de dijk anders worden dan tot nu toe werd aangenomen. Dit geldt voor het gehele dijktraject van de zuid- en westkade. Met name aan de westkade (Kruis - Bukdijk) en bij Rozewerf zal nu meer moeten gebeuren dan eerder gedacht. Vooral bij Rozewerf is dat vervelend omdat de bewoners overlast en schaderisico’s uiteraard tot een minimum willen beperken en niemand het huidige cultuurhistorische beeld van Rozewerf wil aantasten. Uiteraard blijft cultuurhistorie een belangrijke randvoorwaarde, echter het realiseren van een voldoende hoge en sterke dijk om Marken in de toekomst binnen de wettelijk gestelde normen te beschermen is leidend. Het bestuurlijk vastgestelde uitgangspunt is immers: ‘safety first and quality too’.

Of deze vertraging in het ontwerp ook leidt tot een vertraging van de start van de daadwerkelijke versterking is nog niet te zeggen. Mocht dit zo zijn, dan zal de periode van tussentijds onderhoud verlengd moeten worden. Mede op aandringen van de Eilandraad is RWS in 2014 een aanvullend onderhoudsprogramma gestart. Vanuit dit programma wordt er bijvoorbeeld vaker gemaaid om de grasmat aan de binnenzijde van de dijk te versterken. Verder zijn er in 2015 aan de binnenzijde van de zuidkade extra beschoeiingen geplaatst en zijn slechte plekken in de steenbekleding aan de buitenzijde hersteld. In september 2017 is verder ook extra stortsteen aan de buitenzijde van de dijk aangebracht om golfoploop en daarmee wateroverslag tegen te gaan.

Waarom duurt het allemaal zo lang?
Sinds 2006 is de Eilandraad betrokken bij het ontwerp van de dijkversterking Marken. Eind 2012 leidde dit tot een voorkeursalternatief voor de west- en zuidkade. Dit ontwerp bleek echter bij nader inzien te fors en te duur. Los daarvan was de werkgroep dijkversterking van de Eilandraad van mening dat er onvoldoende rekening werd gehouden met zettingen. Vervolgens is er in 2013 en 2014 volgens het principe 'Meerlaagsveiligheid' naar de ontwerpopgave gekeken. Naast dijkversterking (laag 1), werd er ook gekeken wat in de openbare ruimte gerealiseerd kan worden om schade te beperken (laag 2) en hoe (zelf)hulpverlening kan worden verbeterd (laag 3). Dit laatste heeft bijvoorbeeld geleid tot het opstellen van het Coördinatieplan Waterveiligheid Marken en de grote ontruimingsoefening Waterwolf die in november 2016 is gehouden. Het onderzoek binnen laag 2 heeft onder andere geleid tot het rapport 'Marken boven Water' waarin waterrobuust bouwen wordt gepromoot. Dit betekent bij voorkeur dusdanig (ver)bouwen dat schade bij een overstroming wordt beperkt.

In 2015 en 2016 is verder gegaan met het ontwerp van de dijk (laag 1) omdat maatregelen in laag 2 en 3 op korte termijn minder kansrijk bleken. Bij de zuidkade (Kruis - Vuurtoren) is nadrukkelijk gekeken naar een overslagbestendige variant. In die variant wordt geaccepteerd dat er water over de dijk mag slaan, mits dit tijdig kan worden afgevoerd en niet leidt tot uitspoelen van de binnenzijde van de dijk. Ook daar heeft de werkgroep dijkversterking van de Eilandraad nadrukkelijk haar rol gepakt. Vanwege nieuwe normen leek het er namelijk op dat de dijk rond Marken wel erg laag zou worden, zeker als je dit vergelijkt met de ontwerphoogte van de dijkversterking bij bijvoorbeeld Volendam. In goed overleg met alle betrokken partijen, waaronder de deltacommissaris Wim Kuijken, is dit opgelost. Resultaat is dat de afwatering binnen Marken verbeterd gaat worden en er een noodpompvoorziening bij Het Kruis komt.

In juli 2016 besloot minister Melanie Schultz-Van Haegen om de zuidkade buitendijks te versterken en daarin onder andere het ontwerp van de werkgroep dijkversterking van de Eilandraad nader uit te laten werken. Een belangrijk succes voor de Eilandraad omdat RWS daarmee indirect bevestigde dat het beheersen van de zetting een zeer belangrijke randvoorwaarde is bij de nadere uitwerking.

In het ontwerp van de Eilandraad wordt de zettingsgevoelige veenlaag namelijk vervangen door zand. Dat kan alleen worden uitgevoerd als er buitendijks wordt versterkt. Bijkomend voordeel van buitendijks versterken is dat er geen binnendijks land aangekocht of onteigend hoeft te worden. Een tweede succes was dat de minister ook besloot om een planperiode van vijftig jaar te hanteren. Dit betekent dat de dijk over vijftig jaar nog net aan de wettelijke eisen moet voldoen en men in die periode niet terug hoeft te komen voor een volgende grootschalige dijkversterking. Als Eilandraad hadden wij eerder bezwaar gemaakt tegen de opties van RWS om planperioden van vijfentwintig en zelfs twaalf jaar te hanteren.

In 2016 en 2017 is er vooral aandacht besteed aan de vier meekoppelkansen.

Dit gaat om:

1) Optimalisatie waterhuishouding

2) Ontwikkelingen Bukdijk

3) De mooiste tocht van Holland

4) Verbinding met het water

Ook hier zet de Eilandraad zich in voor de belangen van de inwoners van Marken. Het is zaak om enerzijds te voorkomen dat de omringdijk wordt overspoeld met bezoekers en anderzijds om tijdens de dijkversterking voorzieningen te treffen waar inwoners van Marken ook van kunnen profiteren. Denk dan aan zwemstrandjes en aanlegvoorzieningen voor kleine bootjes. In februari 2018 worden hierover definitieve besluiten genomen. Daarbij is reeds besloten de Bukdijk als een apart project te beschouwen en alleen de aanzet naar de Bukdijk (tot aan het hek) mee te nemen als meekoppelkans bij de dijkversterking.

Voor de Bukdijk zelf is er overleg gaande met onder andere 'Coöperatie Zon op Marken', gemeente Waterland en de Eilandraad. Naar verwachting volgt hierover meer informatie tijdens onze volgende Openbare Vergadering (maandag 27 november 2017).

Sinds 2017 wordt er vooral gewerkt aan de zogenaamde specials zoals Rozewerf, de aansluiting bij de Vuurtoren en de Haven. Wat de haven betreft vindt er de komende maanden nog nader onderzoek op locatie plaats. Daarbij wordt gekeken naar de bestaande situatie van de damwand ter hoogte van de aanlegsteiger van de Marken Express. Waar het gaat om Rozewerf, overlegt RWS zowel met de bewoners van Rozewerf als met de werkgroep dijkversterking van de Eilandraad. De werkgroep dringt daarbij aan op een voorberm om er enerzijds voor te zorgen dat de ophoging van de dijk bij Rozewerf beperkt kan blijven en anderzijds om deze voorberm te kunnen benutten voor onderhouds- en calamiteitenverkeer.

Ondanks de nieuwe vertraging in het ontwerp heeft de Eilandraad er alle vertrouwen in dat dat RWS met behulp van ingenieursbureau Sweco met goede en gedragen ontwerpen komt. Net als bij alle voorgaande stappen in het ontwerpproces zal de Eilandraad door middel van een brief haar advies kenbaar maken aan RWS. Deze wordt dan meegenomen in de bestuurlijke besluitvorming.

Bron: Stichting Eilandraad Marken, dinsdag 10 oktober 2017

naar Marker Nieuws indexpagina